"تَکَم‌چی" پیام آور بهار و نوروز
تاریخ انتشار: ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۶۶۲۷۷
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز اردبیل رواج بازی‌ها و سرگرمی‌های نوظهور و دیجیتال و زندگی مبتنی بر ماشین، سبب رسوخ بسیاری از آئین‌ها و سنت‌های فاخر گذشته شده است. امروز شاید تماشای فردی به عنوان "تکمچی" در کوچه و خیابان که عروسکی از بُز را روی چوبی دایره‌ای شکل شبیه میز سفالگری قرار داده و با خوانش اشعار ترکی، بز را به حرکت در می‌آورد، از سوی نوجوانان و جوانانی که غرق در تفریحات فضای مجازی هستند، عجیب و غیرمنتظره باشد، اما قدیمی‌ها این قبیل رسوم کهن و دیرپای را دوست دارند و به ترویج آن علاقه نشان می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تعریف تَکم
واژه تَکَم Takam در زبان ترکی از دو بخش ˈتکهˈ و ˈمˈ به معنی بُز نر قوی هیکل که در راس گله حرکت و به چراگاه هدایت می‌کند و ˈمˈ به عنوان ضمیر، معنی "بُز نر من" را تداعی می‌کند و تکم یک عروسک چوبی سنتی است و به کسی که این عروسک را بگرداند و همراه با شعر در شهر نوید آمدن نوروز را بدهد، تکمچی می‌گویند.
تکم خوان‌ها اشعاری درباره نوروز، زایش و نوزایی طبیعت می‌خوانند و علامت مشخصه آن‌ها همین بز تزیین شده و تکم است و تکم خوانی یک نمایش عروسکی است که نادیده گرفته شدن آن به معنی بی‌توجهی به میراث فرهنگی این سرزمین است که نخستین نتیجه آن، خودباختگی و تمکین به فرهنگ و سنن وارداتی خواهد بود.
تکم گردان‌ها مژده بهار را می‌دهند و از مردم مژدگانی می‌گیرند و به این مژدگانی ”پای“ یا سهم گفته می‌شود. متاسفانه آیین تکم خوانی در حال فراموشی است، اما با بازشناسی و توجه فرهنگی به آن، می‌توان این رسم دیرینه را احیا کرد.
قسمت‌های تشکیل دهنده تکمعروسک چوبی تکم به قطر حدود چهار، طول ۲۵ و عرض ۱۲ الی ۱۵ سانتیمتر ساخته می‌شود و آن را با مخمل و پارچه‌های رنگارنگ و بخصوص قرمز می‌پوشانند و روی پارچه را با پولک، زنگوله، سکه و گاه آینه تزیین می‌کنند.
رنگانگ بودن تکم در واقع بهار را تداعی می‌کند و رنگ سرخ آن به معنی شادی و نشاط است و این رنگ در مناطق آذربایجان و اردبیل بیشتر استفاده می‌شود به طوری که لباس عروس‌های این سرزمین‌ها در ادوار نه چندان دور، سرخ بوده و بعد‌ها با ترویج فرهنگ‌های دیگر رنگ سفید به خود گرفته است.
برخی تکم چی‌ها به جای عروسک بُز، از عروسک شتر در این آئین استفاده می‌کنند و در زیر این عروسک، میله‌ای چوبی وصل می‌کنند که آن میله از وسط چوبی دایره‌ای و سینی شکل، عبور داده می‌شود و تکم چی با یک دست، آن دایره چوبی را می‌گیرد و با دست دیگر از زیر آن، میله را می‌گیرد و همزمان با بالا و پایین بردن میله و گرداندن و رقص عروسک، شعرخوانی می‌کند.
اشعار تکم‌خوانی
شعر‌هایی که بر زبان تکم خوانان جاری می‌شود به طور عمده مبتنی بر وزن هجایی است و در کل از وزن عروضی تبعیت نمی‌کند و برخی ابیات این شعر‌ها از نظر تعداد‌ها نسبت به برخی دیگر، بلند یا کوتاه هستند و برخی بیت‌ها نیز بر وزن شاهکار "خیدربابایه سلام" استاد شهریار سروده شده است.
این اشعار، سینه به سینه نقل شده و به تکم‌خوانان معاصر رسیده است و در واقع سراینده اصلی اشعار تکم خوانان مشخص نیست و می‌توان گفت که این سروده‌ها از زبان مردم استان‌های آذری‌نشین مایه‌ور شده است و همچون رود‌های خروشان که از دامان کوهساران و ارتفاعات سرچشمه گرفته و به هم می‌پیوندند، این شعر‌ها نیز نغمه به نغمه و لهجه به لهجه متحول شده و به شکل ترانه‌های ماندگار در آمده اند.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی :بیشتر بخوانیم:
تکم خوانی، آیین استقبال از نوروز در اردبیل
مردم استان اردبیل و دیگر مناطق آذربایجان آیین‌های ویژه‌ای برای آمدن بهار و عید نوروز دارند. یکی از سنت‌های زیبا، آیین تکم گردانی است که جذابیت‌های خاص خود را دارد.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: عید نوروز بهار تکم چی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۶۶۲۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نوسان قیمت طلا و سکه در بازار رشت تا ساعت ۱۰:۳۰
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز گیلان ؛ اتحادیه طلا و سکه رشت اعلام کرد: سکه و طلا هم اکنون در بازار رشت با این قیمت‌ها معامله می‌شود.
تمام سکه بهار آزادی ۴۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بدون تغییر
نیم سکه بهار آزادی ۲۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان + ۲۰۰ هزار تومان
ربع سکه بهار آزادی ۱۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان + ۳۰۰ هزار تومان
هر گرم طلای ۱۸ عیار هم ۳ میلیون و ۴۸۰ هزار تومان بدون تغییر
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان